Dan Swanö

Dan Swanö, μια χαρισματική φιγούρα του metal που ξεκίνησε από ντράμερ για να φτάσει να γίνει ένας πολύ επιτυχημένος συνθέτης και παραγωγός, αλλά και μουσικός που μπορεί να παίξει τα πάντα μόνος του. Αφορμή για την συζήτησή μας, η οποία έσπασε κάθε όριο time slot ξεπερνώντας τα 45 λεπτά, η πρόσφατη κυκλοφορία του άλμπουμ των Nightingale “Retribution”. Η κουβέντα όμως δεν αφορά μόνο αυτό, αφού ο Dan είναι χειμαρρώδης και ασταμάτητος με τον ενθουσιασμό ενός μικρού παιδιού σε οτιδήποτε συζητάμε, ενώ είναι επίσης φανατικός οπαδός του AOR, των Giant, των Toto και των Styx, που έχουν επηρεάσει και τη μουσική του. Ακόμα, μιλάει για τον τρόπο δουλειάς και διαχείρισης των projects που έχει, μοιράζεται τις οικολογικές τους ανησυχίες, τη σχέση με τον μεγαλύτερο αδερφό του Dag και κάνει την πρόβλεψή του για το μέλλον της μουσικής και της βιομηχανίας που τη συνοδεύει. Συνέντευξη: Γιάννης Δόλας

Dan Swanö: Επιτέλους, πίνω ένα καφέ!

Rockpages.gr: Είναι ο πρώτος σου για σήμερα;

Dan Swanö: Όχι, έχω πιει άλλους δυο (γέλία)!

Rockpages.gr: Η πρώτη ερώτησή μου είναι και η πλέον αναμενόμενη… γιατί υπήρξε τόσο μεγάλο κενό ανάμεσα στα δυο άλμπουμ από το 2007 εως το 2014;

Dan Swanö: Αυτό που θα έλεγα ότι συνέβη σε μένα και στα άλλα μέλη της μπάντας είναι… η ίδια η ζωή! Η νέα μορφή των Nightingale έκανε την πρώτη φορά κοντά στο μιλένιουμ. Ασχολούμασταν τόσο πολύ με όλο αυτό και για τόσο καιρό ασταμάτητα, να γράφουμε, να ηχογραφούμε, να παίζουμε συναυλίες και όλα από την αρχή σαν να κάνεις κύκλους. Κάποια στιγμή ήξερα ότι κάποια στιγμή θα έπρεπε να σταματήσουμε αυτό το ρυθμό. Μετά την κυκλοφορία του “White Darkness” ένοιωσα ότι δεν ήθελα να ξανακάνω τον ίδιο κύκλο. Σκέφτηκα ότι πρέπει να υπάρχουν κι άλλα πράγματα που μπορώ να κάνω στον χρόνο μου. Τα τραγούδια που έγραψα και αυτά που έγραψε ο αδερφός μου δεν θεώρησα ότι ήταν στο ίδιο επίπεδο με το “White Darkness”. Είμαι της άποψης ότι όταν πρέπει να ηχογραφήσεις ένα άλμπουμ γιατί έχεις ένα συμβόλαιο και γιατί πρέπει να βγεις σε περιοδεία, τότε το κάνεις. Ε, εμείς δεν το κάνουμε! Πρέπει να σιγουρέψουμε ότι το άλμπουμ που θα κάνουμε θα είναι το καλύτερο δυνατό που μπορούμε να κάνουμε, αλλιώς δεν κάνουμε καθόλου άλμπουμ. Γύρω στο 2008 δεν πίστευα ότι το υλικό που είχαμε ήταν αντάξιο του “White Darkness”. Δεν υπήρχε λόγος να συνεχίσουμε. Ναι, είχαμε ένα άλμπουμ και αν μας έβαζες το πιστόλι στο κεφάλι θα μπορούσαμε να το είχαμε κυκλοφορήσει το 2009, αλλά θα ήταν για τον π…τσο! Οπότε, δεν υπήρχε λόγος να το κάνουμε. Γιατί δεν έπρεπε. Πετάξαμε ένα ολόκληρο άλμπουμ στα σκουπίδια και διασώσαμε μόνο κάποιες ιδέες και ένα κομμάτι, το “Chassing The Storm Away”. Αυτό επιβίωσε μόνο γιατί αρχίσαμε από την αρχή και μας πήρε τουλάχιστον δυο-τρία χρόνια σε μια αργή διαδικασία. Εγώ μένω στη Γερμανία, τα παιδιά στη Σουηδία, οπότε μπορούσαμε να κάνουμε μια φορά το μήνα πρόβα και μόνο για μερικές ώρες. Οπότε, πήγε πολύ αργά, αλλά για μένα η όλη φάση ξεκίνησε από το 2011, όταν και είχα στα χέρια μου καλό υλικό. Ο καιρός περνά πολύ γρήγορα όταν περνάς καλά!

Rockpages.gr: Και όταν έχεις και τόσα πολλά projects, όπως εσύ, έτσι δεν είναι;

Dan Swanö: Ναι! Βαριέμαι πάρα πολύ εύκολα για να ασχολούμαι μόνο με ένα project! Έχω δει πολλές μπάντες στην ιστορία που άλλαξαν από hard rock και έγιναν gothic, αλλά κράτησαν το ίδιο όνομα. Ποτέ δεν συμφώνησα με αυτό. Πάντα μπερδευόμουν όταν ένα συγκρότημα άρχιζε να ακούγεται διαφορετικά. Οπότε, είπα στον εαυτό μου ότι αν υπήρχε μια εξέλιξη στη μπάντα αυτή θα έπρεπε να γίνει σιγά σιγά και ότι θα έπρεπε σε κάθε δίσκο να υπάρχει κάτι για τον φανατικό οπαδό. Μπορεί να έχεις πολλά περίεργα τραγούδια, αλλά δεν αλλάζεις από το hard rock στο gothic κρατώντας το ίδιο logo! Αυτό δεν το κάνεις! Οπότε, αντί να έχω μόνο ένα συγκρότημα, τώρα έχω τους Nightingale, τους Witherscape, τους Second Sky… ένα μελλοντικό σόλο project, ήμουν στους Bloodbath για ένα διάστημα… κάθε φορά που ήθελα να δοκιμάσω κάτι περίεργο ξεκινούσα ένα νέο project. Είναι σαν να γράφεις βιβλίο και να χρησιμοποιείς τον ίδιο επεξεργαστή κειμένου. Δεν μου αρέσει αυτό, οπότε είναι πολύ σημαντικό για μένα να ασχολούμαι με τέσσερα διαφορετικά projects στη ζωή μου. Ένα πιο soft, ένα πιο hard, ένα ακόμα πιο hard και ένα σούπερ hard! Αυτό χρειάζομαι! Το έχω και είμαι απόλυτα ευτυχισμένος!

Rockpages.gr: Το νέο άλμπουμ λέγεται “Retribution”, που σημαίνει κάτι σαν τιμωρία. Οπότε, είναι κάποιος που θέλεις να τιμωρηθεί; υπάρχει κάτι πίσω από αυτό τον τίτλο;

Dan Swanö: Θα έλεγα ότι το άλμπουμ ήταν η δική μου τιμωρία γιατί υπέφερα πολύ στις ηχογραφήσεις γιατί είμαι το αφεντικό του εαυτού μου. Αλλά, όχι ο τίτλος συνδέεται με το εξώφυλλο του άλμπουμ. Είναι ένα παλιρροϊκό κύμα, είναι το τέλος του κόσμου από το νερό. Η γη έχει περισσότερο νερό παρά ξηρά όπως ξέρουμε. Χρειάζεται μόνο μια μεγάλη έκρηξη σε έναν απο τους τεράστιους ωκεανούς για να δημιουργηθεί ένα κύμα τόσο μεγάλο που το ψηλότερο βουνό είναι ένα τίποτα μπροστά του. Κι έτσι θα μείνουμε όλοι στην ιστορία, θα εξαφανιστούν τα πάντα. Και μάλιστα γρήγορα! Έτσι όπως το βλέπω εδώ και πάρα πολύ καιρό εκμεταλλευόμαστε τη μητέρα φύση. Από τότε που οι άνθρωποι βρήκαν τρόπους να γαμήσουν τη Γη με πετρελαιοκηλίδες ή ότιδήποτε άλλο κάνουμε, όπως η πυρηνική ενέργεια και τα εργοστάσια. Και μερικές φορές η φύση μας προειδοποιεί, όπως με μεγάλα κύματα, ή με το ηφαίστειο στην Ισλανδία που καθήλωσε τα αεροπλάνα. Αλλά, εμείς συνεχίζουμε! Να εκμεταλλευόμαστε… φυσικά υπάρχουν οργανώσεις όπως η Greenpeace. Αλλά, είναι μικρές συγκριτικά με τις μεγάλες εταιρείες που εκμεταλλεύονται τα τάνκερ με τρισεκατομμύρια τόνους πετρέλαιο που σκοτώνουν την πανίδα. Σε ένα βαθμό θεωρώ τη φύση σαν μια οντότητα που κάποια στιγμή θα πει: “Άντε γαμηθείτε, φτάνει πια! Θα κάνω μια έκρηξη εδώ στον ωκεανό και θα σας εξαφανίσω που να πάρει ο διάολος! Βαρέθηκα να καθαρίζω τα χάλια σας”, και κάπως έτσι θα αφανιστούμε. Στον μήνα του μέλιτος πήγαμε με τη γυναίκα μου στη Βόρεια Νορβηγία σε ένα μικρό μέρος στον Ατλαντικό που είχε μια σειρά μικρά νησάκια. Μια μέρα περπατούσαμε με το σκύλο μας και ανεβήκαμε ένα ζόρικο βουνό και μετά φτάσαμε κάτω στον ωκεανό. Ήταν σουρεάλ, να ανεβαίνεις ένα βουνό και μετά να βρίσκεσαι στη θάλασσα. Και ξαφνικά είδα ότι τα σύννεφα είχαν γίνει ένα με τον ωκεανό, πράγμα που μπορεί να είναι φυσιολογικό εκεί πάνω, και έμοιαζε σαν ένα τεράστιο κύμα να έρχεται κατά πάνω σου. Δεν έβλεπες ουρανό, παρά μόνο νερό που έμοιαζε να ενώνεται με το σύννεφο. Μόλις το είδα εκεί που έπαιζα με το σκύλο μου για ένα δευτερόλεπτο νόμιζα ότι θα πεθάνουμε! Αλλά ήταν cool και μετά σκέφτηκα ότι αυτή την κατάληξη μπορεί να έχουν τα πράγματα. Έκανα μια έρευνα στο ίντερνετ και βρήκα ότι οι Ιάπωνες λένε ότι θα έρθει ένα κύμα για τις αμαρτίες μας. Και για μένα αυτό είναι πιο λογικό, καθώς τα τελευταία 5-10 χρόνια προέκυψαν πολλά ατυχήματα με νερό και πλημμύρες, παρά όποια άλλη θεωρία για κάποιο κακό, ή ότι θα ανατιναχτεί ο ήλιος. Αυτό που λέει το τραγούδι “Shaking The Storm Away” είναι αυτό που κάνουμε. Κρύβουμε τα προβλήματα κάτω από το χαλί, δεν φτάνουμε ποτέ στη ρίζα του προβλήματος, αλλά λέμε “ναι, ναι φύγε τώρα και μην μας ξαναενοχλήσεις για τα επόμενα 15 χρόνια”. Αλλά, αυτό θα γυρίσει και θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε και πάλι την ίδια κατάσταση. Ξανά και ξανά. Κάποια στιγμή λοιπόν η φύση θα απηβδύσει και θα μας στείλει όλους στο διάολο. Αυτή θα είναι η τιμωρία της μητέρας φύσης στην ανθρωπότητα.

Rockpages.gr: Ακούγοντας το άλμπουμ ξεχώρισα κάποια κομμάτια όπως για παράδειγμα το “Forevermore”, θα μας πεις δυο λόγια;

Dan Swanö: Δεν ξέρω αν ξέρεις τους Giant… έχω αυτό το πρόβλημα με την προσωπικότητα μου κάποιες φορές, σχηματίζω μια γνώμη για ένα συγκρότημα από κάτι που διάβασα και μετά αρνούμαι να το ακούσω. Και ότι κάνουν πρέπει να είναι χάλια! Κάπου διάβασα λοιπόν ότι είναι χριστιανικό συγκρότημα και νομίζω ότι η χριστιανική μουσική είναι σκατά. Οπότε, πολλές φορές που μου έλεγαν “ακούς Asia, FM, Journey… θα γουστάρεις Giant” απαντούσα “γάμα τους είναι χριστιανοί”. Δεν άκουσα ποτέ Giant, μα ποτέ! Και μια μέρα από το πουθενά έπεσε στα χέρια μου το “III”, που είναι μια συλλογή από υλικό που είχε ξεμείνει από το “Time To Burn”, demos κλπ. Το πρώτο κομμάτι με χτύπησε κατάμουτρα. Ήταν ό,τι καλύτερο είχα ακούσει τα τελευταία δέκα χρόνια. Τι γίνεται εδώ; αυτοί είναι οι Giant; Είναι πολύ καλοί! Ο Dan Huff είναι ο καλύτερος κιθαρίστας/τραγουδιστής που έχω ακούσει, η παραγωγή είναι φανταστική και… δεν υπάρχουν χριστιανικοί στίχοι! Τι στο διάολο; οπότε, για αρκετά χρόνια τους έβριζα, αλλά μετά τους εκτίμησα. Ένας φίλος μου έδωσε και το “The Last Of The Runaways”. Περνούσα τη φάση μου με τους Giant. Θυμάμαι ότι πήγαινα ένα ταξίδι μόνος μου και άκουγα Giant ασταμάτητα για μια εβδομάδα. Από αυτό προήλθε το τραγούδι “Glory Days” από το άλμπουμ “Alive Again: The Breathing Shadow Part IV”. Οι Giant έγιναν μέρος του μουσικού DNA των Nightingale. Μπήκαν μέσα σε αυτό. Πιθανότατα όταν βγάζουμε τα Giant vibes μας γινόμαστε όσο AOR μπορούμε να γίνουμε. Για μένα λοιπόν το “Forevermore” έχει αυτό το vibe των Giant μαζί με λίγο πομπώδες progressive rock χάρη στο ξέσπασμα του πιάνου που ακούγεται σαν μια progressive στιγμή των Toto. Το συγκεκριμένο σημείο στο πιάνο είναι εμνευσμένο από ενα κομμάτι των Toto, το “Dave’s Gone Skiing” που έχει ένα instrumental σημείο που είναι σαν να τζαμάρουν. Οπότε, μουσικά είναι μια τομή μεταξύ Giant και Toto, ενώ οι στίχοι αναφέρονται στον Jim Jones. Τον τύπο που είχε δημιουργήσει μια αίρεση, το “People’s Temple” όπου δηλητηρίασε όλους τους οπαδούς του και τους σκότωσε. Ο Eric, ο μπασίστας μας, πήρε την ιστορία και έγραψε τους στίχους από τα μάτια του οπαδού. Για μένα οι στίχοι δείχνουν ένα θύμα του Jim Jones και της γυναίκας του, αλλά και κάθε οπαδού οποιυδήποτε θρησκευτικού ηγέτη. Αυτό συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό στον κόσμο, όπου οι ηγέτες συνδέονται με κάποιους φανατικούς της θρησκείας. Δεν τους νοιάζει αν πεθάνεις. Όλα αυτά βγαίνουν στην επιφάνεια μετά την 11η Σεπτεμβρίου. Οπότε, το τραγούδι είναι για την περίπτωση του Jim Jones, αλλά εγώ το βλέπω και για κάθε θρησκευτικό, ή ηγέτη γενικότερα.

Rockpages.gr: Ανέφερες πιο πριν τους Toto και η αλήθεια είναι ότι ακούγοντας το άλμπουμ βρήκα αρκετά σημεία στα πλήκτρα κυρίως που θυμίζουν Toto, ή ’80s ΑΟR, όπως θα το έπαιζαν και εκείνοι. Είναι πολύ cool να μπορείς να συνδυάσεις το metal με κάτι πιο progressive, κάτι πιο ευρύ, που δεν θα σε βάλει σε στεγανά…

Dan Swanö: Δεν ξέρω αν έχεις ακούσει το “Falling In Between ” των Toto, κατά ένα περίεργο τρόπο όλες οι αγαπημένες μου μπάντες δεν υπάρχουν, αλλά όταν έκαναν την επιστροφή τους δεν έβγαλαν καλό άλμπουμ. Έγινα αργά οπαδός των Toto και ήταν άλλη μια περίπτωση μπάντας που σιχαινόμουν χωρίς να έχω ακούσει. Ήξερα το “Hold The Line” και πίστευα ότι είναι άθλιοι. Και ξαφνικά τους ακούω με τον Simon Phillips στα τύμπανα, που είναι ο αγαπημένος μου ντράμερ, και δεν παίζουν αυτά τα τυπικά west coast. Ακούω το “Tambu” και λέω είναι και γαμώ! Έτσι, πήγα προς τα πίσω και ανακάλυψα πολλά καλά τραγούδια Toto. Υπάρχουν μερικά σε κάθε άλμπουμ, αλλά υπάρχουν και κάποια που δεν μου αρέσουν καθόλου. Σίγουρα, οι Toto είναι στο μουσικό DNA μου και το “Falling In Between” έχει αυτές τις κιθάρες που είναι τόσο heavy. Έχει πιάνο, είναι progressive και το ρεφρέν έχει ένα ανατολίτικο vibe! Και οι κιθάρες κάνουν τσανγκ-τσανγκ-τσα-τσα-τσανγκ! Γαμώ! Αυτό είναι Toto! Και είναι heavy! Και μετά έχεις το “Bottom Of Your Soul” και όλα αυτά… νομίζω ότι όταν γύρισαν οι Toto για αυτό το άλμπουμ κανείς δεν έδωσε σημασία, γιατί ήθελαν να ακούσουν το “Hold The Line” και το “Africa”, ενώ αυτό το άλμπουμ σπέρνει! Το άκουγα στο αυτοκίνητό μου έξι μήνες σερί και νομίζω ότι είναι ένα από τα καλύτερα άλμπουμ τους και το βγάζουν τώρα, μετά από τόσα χρόνια. Έτσι, αν ποτέ οι Nightingale κάνουν ποτέ ένα come back θα ήθελα να είναι σαν των Toto, ή σαν το “Cyclorama” των Styx. Από το πουθενά, ίσως το καλύτερο άλμπουμ των Styx!

Rockpages.gr: Αυτή είναι μάλλον η δική μου τιμωρία γιατί ποτέ δεν μου άρεσαν οι Styx, αλλά καθώς περνούσαν τα χρόνια ανακάλυψα τα φοβερά άλμπουμ που έχουν και συνειδητοποίησα ότι έπρεπε να είχα δώσει μεγαλύτερη προσοχή, αντί να επηρεαστώ από το “Mr.Roboto” και να πω ότι οι Styx είναι χάλια…

Dan Swanö: Χαχαχα! Και οι μπαλάντες… το “Babe” και όλα αυτά… (φωνάζει) Baaaaaaaaaabe, γάμησε με! Σκατά! Και όλες αυτές οι θεατρικές αηδίες, αλλά ο αδελφός μου γούσταρε πολύ τους Styx, οπότε μια μέρα του λέω να μου κάνει μια κασέτα με τα πέντε καλύτερα τραγούδια τους. Και μου βάζει μέσα το “Man On The Wilderness”, “Come Sail Away” και τα progressive τους. Αυτά είναι τα καλύτερα! Μετά ο αδελφός μου μου είπε ότι οι Styx έχουν καλά τραγούδια σε κάθε άλμπουμ, αλλά έχεις 70% πιθανότητα να ακούσεις όλα τα “λάθος” τραγούδια. Θα ακούσεις τα επτά σκατά και θα χάσεις τα τρία γαμάτα. Έτσι, κι εγώ άργησα να εκτιμήσω τους Styx, συνέπεσε με την εποχή που ηχογραφούσα τα φωνητικά για το “Alive Again…”. Έκανα μια μεγάλη βόλτα κάθε μέρα με το ποδήλατο για να πάω στο στούντιο που ήταν στην άλλη άκρη της πόλης και στη διαδρομή άκουγα Styx σε μια συλλογή που μου είχε φτιάξει ο αδερφός μου. Το CD δεν έβγαινε από το Discman μου για εβδομάδες ολόκληρες και ουσιαστικά με έκανε οπαδό των Styx. Ανακάλυψα ότι πρέπει να ακούς τα αγαπημένα σου κομμάτια και όχι ένα άλμπουμ ολόκληρο. Το ίδιο και με τους Toto. Μου αρέσει πολύ η μουσική τους. Νομίζω ότι το “The Seventh One” είναι το αγαπημένο μου, αλλά έχουν τόσο καλά κομμάτια σε όλα τους τα άλμπουμ. Ακόμα και το πρώτο τους άλμπουμ είχε κάποια απίστευτα κομμάτια μέσα. Τους είδα live σε ένα φεστιβάλ στο Lorelei στη Γερμανία μαζί με την αγαπημένη μου μπάντα, τους FM, που έπαιζαν εκεί. Για μένα είναι οι FM και μετά οι Toto… ουάου! Παράδεισος! Αυτή η συναυλία ήταν τόσο καλή που ήταν τρομαχτικό! Μια από τις καλύτερες που έχω πάει ποτέ!

Rockpages.gr: Άλλο ένα κομμάτι που ξεχώρισα στο άλμπουμ ήταν το “On Stolen Wings”, τι θα μας πεις για αυτό;
Dan Swanö: Αυτό ήταν το πρώτο τραγούδι που έγραψα για το άλμπουμ και του έκανα πολλές αλλαγές, ενορχηστρώσεις κλπ. Ήξερα ότι είχα ένα καλό ρεφρέν, ένα κουπλέ και ένα καλό riff και μια μελωδική γραμμή από την αρχή, αλλά προσπάθησα πολύ για να το κάνω ένα progressive rock τραγούδι. Πήγα να το κάνω 7-8 λεπτά με διαφορετικά τέμπο, αλλαγές στα κλειδιά και το τραγούδι διαμαρτυρήθηκε! Δεν ήταν καλό και κάποια στιγμή μου είπε: “είμαι ένα κανονικό τραγούδι! Χωρίς εισαγωγή! Οπότε, βρες το κουπλέ, βρες και μια γέφυρα, βάλε μου ένα ρεφρέν και τέσσερα λεπτά είναι ΑΡΚΕΤΑ! Μην το παλεύεις άλλο”! Αλλά και όταν αρχίσαμε να προβάρουμε το υλικό για το άλμπουμ με το συγκρότημα καταλήξαμε ότι είναι ένα εισαγωγικό τραγούδι χωρίς πολλά πολλά. Ένα κανονικό τραγούδι! Το έκανα και δούλεψε. Οι στίχοι γράφτηκαν από τον μπασίστα μας τον Eric και έχει να κάνει με την εφεύρεση. Στον κόσμο έχουν γίνει πολλές εφευρέσεις, όπου ακούς ότι κάποια ιδιοφυΐα έκανε μια λαμπρή ανακάλυψη, πολλή σημαντική για την ανθρωπότητα, αλλά δεν την κατοχύρωσε. Κάποιος άλλος σκέφτηκε να του κλέψει την ιδέα και να την κατοχυρώσει και ο άλλος που ήταν ο έξυπνος, αλλά δεν είναι κοινωνικός και δεν ήξερε τι να κάνει καταλήγει να θεωρείται και παρανοϊκός όταν τολμάει να πει ότι η εφεύρεση ήταν δική του. Οπότε, η εικόνα ένας τύπος που είναι καλός με τους ανθρώπους, έχει αυτό το χάρισμα και σου λέει “εμπιστέψου με θα σε κάνω διάσημο και πλούσιο” κλέβοντας τα φτερά του έξυπνου και βάζοντάς τα στη δική του πλάτη. Έτσι λοιπόν βγήκε το “On Stolen Wings”, που σημαίνει ότι κάποιος παίρνει credit για κάτι που δεν έκανε. Φαντάσου έναν μπασίστα να λέέι σε μια συνέντευξη ότι έγραψε όλα τα κομμάτια του άλμπουμ, να είναι μεγαλομανής και να λέει ότι είναι το συγκρότημά του και το άλμπουμ του. Τέτοιοι τύποι είναι παντού! Σε όλα τα μέρη του κόσμου! Και παίρνουν το credit για το οτιδήποτε. Το ότι είσαι αυτός που κάνει την χειραψία δεν σημαίνει ότι είσαι αυτός που έκανε όλη τη δουλειά. Είναι ένα μάλλον περίεργο θέμα για μια progressive rock μπάντα, αλλά τέτοιου είδους άνθρωποι υπάρχουν παντού σε όλο τον κόσμο οι οποίοι απλά αρπάζουν, χωρίς να έχουν επινοήσει τίποτα. Κλέβουν όταν μπορέσουν και υπογράφουν μια συμφωνία, όπως ο Steve Jobbs, που τον είχαν διώξει από την Apple. Πόσο περίεργο μπορεί να είναι αυτό; πήραν το όραμά του, το γάμησαν και τον πέταξαν στο δρόμο. Το τραγούδι δεν είναι για κάποιον συγκεκριμένα, αλλά για το σενάριο όπου κλέβεις τα φτερά κάποιου και προσποιείσαι ότι είναι δικά σου.

Rockpages.gr: Χωρίς να θέλω να υπαινιχθώ τίποτα, τώρα που μου είπες την ιστορία του “Stolen Wings”, κατά πόσο θα έλεγες ότι οι Nightingale έγιναν από ένα one-man-project, αφού ήσουν μόνος σου στο πρώτο άλμπουμ, μια κανονική μπάντα; και κατά πόσο θα έλεγες ότι αυτό που βγαίνει είναι ομαδική δουλειά;

Dan Swanö: Θα έλεγα ότι υπάρχουν δυο Nightingale! Είναι αυτοί που ηχογραφούν και αυτοί που παίζουν live. Όταν συνθέταμε όλα τα τραγούδια ήταν δικά μου πλην ενός που ήταν του αδερφού μου και ουσιαστικά εμείς που κάνουμε την παραγωγή κάνουμε και κουμάντο. Εγώ θα σου πω τι να παίξεις. Ξέρω τι θέλω και το ίδιο ισχύει για τον αδερφό μου για τα τραγούδια του. Δεν μπλέκω μαζί τους. Όταν γράφει κάτι είναι το δικό του όραμα, όταν γράφει κάτι είναι το δικό του όραμα, αυτός είναι ο παραγωγός και μου λέει τι να κάνω, να τραγουδήσω έτσι όπως θέλει και είναι μια δημοκρατία των δυο. Οι υπόλοιποι συνεισφέρουν με στίχους. Όταν έρθει η ώρα για να μπούμε και οι τέσσερις στο στούντιο να γράψουμε, υπάρχει τόση εμπειρία και γνώση από τον αδερφό μου, ενώ είναι τόσο καλοί performers και εκείνος και ο Eric, αλλά και ο Tom. Πραγματικά αισθάνομαι μεγάλη ικανοποίηση να παίζω με μια τόσο καλή μπάντα, στο στούντιο και live. Και θα έλεγα ότι εγώ είμαι ο… loser! Είμαι αυτός που ξεχνάει τους στίχους, πως να παίξει, που έχει προβλήματα με τα πετάλια του, που χρειάζεται tele-prompter για να βλέπει τους στίχους, που τρέμει από νευρικότητα, που δεν ξέρει τι να πει πριν τα τραγούδια, που δεν κοιτάει το κοινό στα μάτια… ενώ αυτοί τα σπάνε! Αυτοί είναι οι ήρωες, οι rockstars σε αυτή την κατάσταση! Ενώ, εγώ χαίρομαι να είμαι στο στούντιο και να δοκιμάζω τις φωνητικές γραμμές ακόμα και 50 φορές μέχρι να είμαι εντελώς ικανοποιημένος. Αλλά, όταν παίζουμε live οι Nightingale είναι μια πραγματική μπάντα της οποίας δεν αισθάνομαι ότι είμαι το αφεντικό και οι άλλοι το συνοδευτικό μου συγκρότημα. Θα έλεγα ότι είναι μια σφιχτή ομάδα και εγώ είμαι αυτός που τα κάνει μαντάρα! Οπότε είναι ένα διαφορετικό σενάριο…

Rockpages.gr: Πως είναι για σένα να δουλεύεις με τον αδερφό σου; είναι εύκολο, ή πιο δύσκολο επειδή είναι ο αδερφός σου και γνωρίζεστε από την παιδική ηλικία, έχετε δικούς σας κώδικες ή μια ιδιαίτερη σχέση;

Dan Swanö: Είναι αρκετές οι περιπτώσεις με αδέρφια σε συγκροτήματα. Μου άρεσε πολύ μια μπάντα από την Ιταλία, οι Novembre, με δυο αδέλφια που τσακώνονταν και μετά αγκαλιάζονταν. Εκείνοι ήταν και πολύ κοντά στην ηλικία. Εγώ και ο αδερφός μου έχουμε διαφορά 10 χρόνια. Έχει 10 χρόνια περισσότερη γνώση στη ζωή από όσο θα έχω οποιαδήποτε στιγμή. Εγώ γράφω τα τραγούδια μου και είμαι το αφεντικό του υλικού μου, ενώ εκείνος έχει την νοοτροπία του επιβάτη. Εγώ οδηγώ το τρένο. Έχω μάθει από μικρή ηλικία όταν ακόμα ήμουν απλά ένας ντράμερ μιας τοπικής hardcore μπάντας να παίζω ό,τι μου λένε και μπορώ να είμαι κι εγώ επιβάτης. Μπορώ να είμαι ο καπετάνιος, αλλά και ο επιβάτης. Ακόμα και αυτός που κάθεται στην χειρότερη θέση! Δεν έχω πρόβλημα, αρκεί ο καπετάνιος να ξέρει τι διάολο κάνει. Με τον αδελφό μου είναι καμιά φορά δύσκολα γιατί ξέρω από το vibe του ότι δεν θα έχω καλά σόλο εκείνη τη συγκεκριμένη μέρα. Απλά το ξέρω! Καμιά φορά, όταν έχει ιδιαίτερο κέφι νοιώθω τον ηλεκτρισμό, οπότε αυτή είναι καλή μέρα για να ηχογραφήσουμε, ή να κάνουμε πρόβα. Μπορώ να τον διαβάσω, δεν είναι εύκολο με άλλους, αλλά είναι ο αδερφός μου και επειδή είναι 10 χρόνια μεγαλύτερός μου είμαστε αρκετά διαφορετικοί. Αν έχεις μόνο 10 μήνες διαφορά από τον αδερφό σου ή την αδερφή σου είναι απόλυτα φυσικό να αισθάνεσαι πιο κοντά γιατί μεγαλώσατε μαζί, περάσατε την εφηβεία μαζί. Αυτό δεν ισχύει με μας, όταν εγώ ήμουν 8 εκείνος ήταν 18! ακόμα και σήμερα είναι ο μεγαλύτερός μου ήρωας. Σέβομαι την άποψή του περισσότερο από τον κάθε άλλο. Είναι βάναυσα ειλικρινής, ενώ δεν υπάρχει περίπτωση να τον κάνεις να συμφωνήσει σε κάτι… δηλαδή μπορείς, αλλά πάντα θα σου λέει ότι αυτό το σημείο είναι σκατά, ή πόσο το μισεί. Είναι ανοικτός άνθρωπος, ενώ εγώ από την άλλη είμαι αυτός που λέει “εντάξει” και μετά υποφέρω από μέσα μου, αντί να πω την άποψή μου από την αρχή. Αυτό είναι και το καλό με εκείνο, ποτέ δεν θα συμφωνήσει με κάτι που είναι εντελώς metal κλισέ. Αν για παράδειγμα τραγουδούσα έτσι “Μεεεττταααααααααλλλ” (ουρλιάζει) θα μου έλεγε “γαμήσου, μην τραγουδάς έτσι!” Και δεν θα το έκανα γιατί σέβομαι την άποψή του, όχι βέβαια ότι θα το έκανα και ποτέ. Οπότε, έχει τον αμέριστο σεβασμό μου. Βέβαια, κάποια στιγμή όταν εγώ ήμουν 10 και αυτός 20 η προοπτική να παίζουμε στην ίδια μπάντα θα μας φαινόταν εντελώς βαρετή. Να παίζουμε στη Ρωσία, την Αμερική, την Κύπρο με τον αδερφό μου στην ίδια μπάντα και ο κόσμος να νομίζει ότι εγώ είμαι ο γαμάτος επειδή τραγουδάω… πόσο τρελό είναι αυτό;

Rockpages.gr: Έχεις δουλέψει με πολλές μπάντες, σε πολλά projects και με πολύ κόσμο όλα αυτά τα χρόνια. Πόσο θα έλεγες ότι σε επηρέασαν αυτές οι εμπειρίες στο όραμά σου, στον τρόπο που δουλεύεις, στη δική σου μουσική και projects; μάθαινες από τα λάθη των άλλων;

Dan Swanö: Θα έλεγα ότι ειδικά στα μέσα των ’90s κάθε τόσο δούλευα με κάποιο συγκρότημα στο στούντιο που άλλαζε εντελώς την οπτική μου. Θυμάμαι όταν δούλεψα για πρώτη φορά με τους Opeth. Το “Orchid” πραγματικά με έστειλε… τόσο πολύ που το “Crimson” (σσ των Edge Of Sanity) ήταν για μένα μια αντιγραφή στους Opeth, αλλά κανείς δεν το κατάλαβε (γελάει)! Και ο Mike (Akerfeldt) τραγουδάει και παίζει κιθάρα σε αυτό. Μετά μου συνέβη με τους Novembre που σου ανέφερα προηγουμένως. Δούλεψα μαζί τους όταν επαναλάμβαναν τις ιδέες τους για τόση πολύ ώρα, αλλά είχαν την ποιότητα για να κάνουν κάτι τέτοιο, που ήταν σαν ένα περίεργο τελετουργικό. Επίσης, θυμάμαι ότι ήμουν πολύ επηρεασμένος όταν έκανα το άλμπουμ “Moontower” (σσ σόλο άλμπουμ)… έπειτα, στις μέρες μας θα έλεγα ότι το “εμπνέομαι” δεν είναι η σωστή λέξη, αλλά μερικές φορές σκέφτομαι ότι μπορώ να κάνω τον καλύτερο death metal δίσκο όλων των εποχών. Έχω μια φοβερή ιδέα και καταλήγω να δουλεύω να δουλεύω σε ένα άλμπουμ, όπως με τους Deserted Fear, το οποίο είναι φανταστικό! Είναι εντελώς old school death metal και σε αλλάζει εντελώς. Γιατί το έκαναν εκείνοι, αυτό που εσύ σκεφτόσουν να κάνεις, πολύ καλύτερα και είναι μόλις 20 χρονών! Αααα…γαμησέ τα! Πρέπει να γίνω ακόμα καλύτερος! Οπότε, πολλές φορές ξε-εμπνέομαι γιατί σκέφτομαι ότι δεν θα μπορούσα να ανταγωνιστώ κάτι τέτοιο με την καμία. Και αυτό είναι το δυσάρεστο της δουλειάς μου. Τώρα, μιξάρω ένα άλμπουμ για τους Project Hate, οι οποίοι έχουν ένα 12λεπτο τραγούδι που ακούγεται σαν να είναι 4λεπτο γιατί όλα είναι τέλεια! Έχουν τον ντράμερ των Soilwork, πολύ καλά growl φωνητικά και κανονικά και… γαμώ! Πολύ καλή δουλειά. Και αυτό με κάνει να θέλω να… πάω να δω τηλεόραση (γελάει)! Μετά το ξεπερνάω, ξεχνάω την εμπειρία και επιστρέφω στο γράψιμο. Αλλά πολλές φορές σε σκοτώνει όλο αυτό. Ακούς κάτι που είναι τόσο καλό και σκέφτεσαι ότι δεν μπορείς να το ανταγωνιστείς και τελικά τα παρατάς.

Rockpages.gr: Κάποτε είχες πει ότι δεν είναι εύκολο να γράψεις απλή μουσική που να είναι καλή. Θα έλεγες ότι το αντίθετο είναι πιο εύκολο; να γράψεις σύνθετη μουσική που να είναι καλή;

Dan Swanö: Θα έλεγα ότι η σύνθετη μουσική είναι καλή όταν είναι πολύπλοκη και γεμάτη με περίεργα πράγματα.  Εκεί που κάποιοι θα πουν ότι θα τους πάρει χιλιάδες ακροάσεις για να καταλάβουν ένα ρεφρέν, κάποιοι άλλοι θα πουν ότι είναι cool. Είμαι τεράστιος οπαδός των Gentle Giant για παράδειγμα, μου αρέσουν πολύ όταν παίζουν περίεργα πράγματα, αλλά έχουν μελωδία που μπορώ να θυμηθώ. Και υπάρχει ένας ρυθμός που μπορεί να σου προκαλέσει έκπληξη γιατί είναι διαφορετικός από αυτό που είχες σκεφτεί. Αν μπορώ να τον σφυρίξω ή να τον ακολουθήσω με μια ακουστική κιθάρα είναι καλό, αλλά αν είναι ένα περίεργο αναγεννησιακό τραγούδι, είναι απλά περίεργο. Και για μένα το να γράψω ένα τραγούδι τόσο απλό όσο το “On Stolen Wings” και να το κάνω τόσο βατό, λιτό και να μην το παρακάνω με σύνθετες ιδέες είναι πραγματικά δύσκολο. Το ίδιο ισχύει και στο “Retribution” του οποίου τα riffs είναι πολύ απλά. Η μελωδία στο “Forevermore” είναι λίγες νότες που δουλεύουν. Μου δημιουργούν ένα vibe χωρίς να είναι κάτι πολύπλοκο. Το απλό είναι και καλό. Αλλά το απλό μπορεί να είναι και πολύ κακό, όπως οι ενοχλητικές μελωδίες που έχουν τα διαφημιστικά για παράδειγμα. Αυτό είναι παράδειγμα του κακού απλού! Μου αρέσει η μουσική μου να είναι άμεση και να σου κολλάει αμέσως και μετά να την εξερευνάς περισσότερο. Μπορεί να έχει κάποια υφή, ή ο ντράμερ να παίξει κάτι ενδιαφέρον ή τα δεύτερα φωνητικά… θέλω όταν ακούω ένα τραγούδι, ότι κι αν είναι να μου κολλάει. Θέλω η μελωδία να είναι μέσα στο κεφάλι μου ασταμάτητα. Θέλω να ακούω το ρυθμό και να θέλω να παίξω air drums… έτσι δουλεύω!

Rockpages.gr: Παίζεις σχεδόν τα πάντα. Μπάσο, κιθάρα, τύμπανα, τραγουδάς, κάνεις παραγωγή-μίξη και ίσως και άλλα πράγματα που δεν τα ξέρουμε! Αυτό είναι καλό, ή κακό όταν δημιουργείς τη δική σου μουσική; αυτό που θέλω να πω είναι αν αφήνεις στους άλλους χώρο για να σου προτείνουν τις ιδέες τους, ή με το ταλέντο και την εμπειρία σου μπορείς να τα κάνεις όλα μόνος σου, οπότε δεν χρειάζεσαι κανέναν. Αυτό είναι καλό για τη μουσική και τα project σου;

Dan Swanö: Αυτή πραγματικά είναι μια καλή ερώτηση! Νομίζω πως όταν μιλάμε για μπάντες σαν τους Nightingale και τους Witherscape δεν υπάρχει χρόνος για να μπούμε στο στούντιο να τζαμάρουμε και να ανταλλάξουμε τις απόψεις μας. Κάθε φορά που πάω στη Σουηδία πρέπει να ηχογραφήσουμε κάτι. Πρέπει κάτι να τελειώσει. Έτσι, δεν επιτρέπω στον εαυτό μου να πάω εκεί για να δουλέψω στο μπάσο ή την κιθάρα χωρίς να ξέρω τι μπορεί να παίξει η  μπάντα και να με ικανοποιήσει. Αλλά, κάποιος σαν τον Ragnar, που συνεργαζόμαστε στους Witherscape μπορεί να έχει πολύ καλές ιδέες… θα σου πει “μπορείς να παίξεις έτσι την πρώτη φορά, αλλά μετά να κάνεις αυτό”! Και για αυτό το λόγο αυτοί οι τύποι είναι στο project μου. Γιατί ο Erik, o Dan και ο Tom έχουν καλές ιδέες, αλλά εγώ θέλω την εκδοχή του τραγουδιού που μου κάνει. Εγώ παίρνω όλες τις αποφάσεις και όταν δεν έχουν να κάνουν κάτι άλλο από το να παίξουν αυτό που τους έχω πει, τότε το κομμάτι θα βγει μια χαρά. Αλλά, μερικές φορές προσέχουν κάποιες μικρές λεπτομέρειες και μπορεί να προσθέσουν κάτι και αυτή είναι η οργανική διαδικασία στην οποία είμαι ανοικτός, αρκεί να μου αρέσει περισσότερο αυτό που θα μου προτείνουν, ή το ίδιο με την αρχική μου ιδέα. Δεν θέλω μουσικούς που δεν τους αρέσει τίποτα από ό,τι κάνω… θέλω μουσικούς που να αντιδρούν καλά στο δικό μου “όχι”. Μου αρέσει να κάνω demo που ακούγονται σαν το άλμπουμ, αλλά με στίχους που είναι μπούρδες, και όταν φτιάχνουμε το κομμάτι να υπάρχουν μικρές λεπτομέρειες ανάμεσα στο πρωτότυπο και το τελικό προϊόν. Συχνά, όταν έχουμε το τελικό προιόν, οι διαφορές από το πρωτότυπο είναι ελάχιστες, αλλά η προσοχή στη λεπτομέρεια είναι κάτι άλλο. Αν για παράδειγμα υπάρξουν μικρές μελωδικές γραμμές στο μπάσο που κανείς δεν σκέφτηκε στην αρχή επειδή ο μπασίστας βαρέθηκε, ή αποφάσισε να παίξει κάτι άλλο και αποφασίσω ότι δεν κάνουν, τότε πολύ απλά βγαίνουν. Δεν κάνω τίποτα για να ευχαριστήσω τα μέλη της μπάντας. “Ω, ναι ας βάλουμε αυτή την νότα, εσύ το σκέφτηκες αυτό”… αυτό δεν γίνεται! Εγώ είμαι ο παραγωγός, εγώ είμαι υπεύθυνος και εγώ θα τα ακούσω αν κάτι δεν είναι αρκετά καλό. Ελπίζω να απάντησα κάπως στην ερώτησή σου!

Rockpages.gr: Πως έγινες ένας τόσο multi-tasking μουσικός; από τον να παίζεις τύμπανα στο να παίζεις κιθάρα και όλα τα υπόλοιπα;

Dan Swanö: Όταν συνθέτεις τραγούδια σαν κι εμένα έχεις ένα όραμα για το τραγούδι. Τα έχεις όλα στο κεφάλι σου. Το έχεις μιξάρει, το έχεις κάνει master και το έχεις κυκλοφορήσει… μέσα στο κεφάλι σου! Και ο μόνος τρόπος να ακούσεις το τραγούδι είναι να το μάθεις στα υπόλοιπα μέλη της μπάντας, τα οποία όμως μπορεί να ενδιαφέρονται περισσότερο να πάνε να παίξουνε μπάλα, ή να βγουν με τις γκόμενές τους, από το να έχουν εμένα πάνω από το κεφάλι τους να τους δείξω πως να παίξουν ένα κομμάτι! Ένα δικό μου κομμάτι! Πρέπει να δείξω πως να παίξουν πιάνο, κιθάρα, μπάσο… τα πάντα. Και μετά πρέπει να ηχογραφήσουμε το όραμά μου. Έτσι, έπρεπε να με ακούσω να τα παίζω όλα για να καταλάβω αν αυτό που πάω να μάθω στους άλλους είναι μια μαλακία και μισή! Έτσι, όταν ακόμα έπαιζα στους Unicorn αγόρασα μια 4κάναλη κονσόλα και ηχογραφούσα τον εαυτό μου να παίζω τα πάντα. Σταδιακά, έγινα και καλύτερος παίκτης. Παίζω την κιθάρα ανάποδα, κάτι εξαιρετικά σπάνιο, αλλά δεν με νοιάζει. Δεν με βλέπω σαν κιθαρίστα, ή μπασίστα. Αυτό το κάνω γιατί δεν θέλω να μάθω σε κανέναν τις ιδέες μου για να φτιάξω ένα demo, ώστε να κερδίσω ακόμα περισσότερο χρόνο. Παίζω όπως παίζω και στην τελική στην περίπτωση των Witherscape υπάρχει κάποιος άλλος, ένα κανονικός δεξιόχειρας κιθαρίστας, που θα παίξει τις κιθάρες και το μπάσο. Και ο Ragnar είναι πολύ καλός να μαθαίνει πολύ γρήγορα, που είναι επίσης ένα σημαντικό κριτήριο για μένα. Οι μουσικοί μου πρέπει να μαθαίνουν γρήγορα τα κομμάτια μου, πιο γρήγορα και από μένα. Αφού σκέψου ότι εγώ τα ξεχνάω και πρέπει να μου τα ξαναμάθουν εκείνοι! Πράγμα πολύ αστείο!

Rockpages.gr: Είσαι στη μουσική από τα ’90s, έχεις δει πολλά, συγκροτήματα να εμφανίζονται και να εξαφανίζονται, μόδες να έρχονται και να φεύγουν. Ποιο πιστεύεις ότι θα είναι το μέλλον της μουσικής και της μουσικής βιομηχανίας; ειδικά σήμερα με τα παράνομα downloads και την πειρατεία που αποτελούν τόσο μεγάλα προβλήματα; επίσης, η κοινωνική δικτύωση φαίνεται πως μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα για την αγαπημένη μας μουσική…

Dan Swanö: Νομίζω ότι μιλάμε για την επιβίωση του πιο δυνατού. Η διαδικασία της ηχογράφησης θα είναι απλά κάτι που θα πρέπει να κάνεις, αλλά το να παίζεις ζωντανά θα είναι πολύ πιο σημαντικό αν θες να ζεις από τη μουσική. Αλλά, για κάποιον σαν εμένα που ζει από την παραγωγή της μουσικής άλλων ανθρώπων… θα ηχογραφώ μέχρι να πεθάνω, αλλά δεν νομίζω ότι θα παίζω live. Για μένα η ασφάλεια και η άνεσή μου είναι το στούντιο και όχι η σκηνή. Αλλά κάποιοι θα πρέπει να το καταλάβουν. Ίσως, θα πρέπει να ηχογραφούν τα άλμπουμ μόνοι τους και μετά να βγαίνουν σε μεγάλες περιοδείες αν θέλουν να είναι μουσικοί που βγάζουν τα προς το ζην πουλώντας τα μπλουζάκια τους. Αυτό θα μας πάει πίσω πριν συμβούν όλα αυτά… όταν οι εταιρείες ήταν πολύ επιφυλακτικές στο τι θα κυκλοφορήσουν και που θα επενδύσουν τα λεφτά τους. Αυτό, λοιπόν, νομίζω ότι θα είναι ένα είδος εκδίκησης στον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρθηκαν οι άνθρωποι στην μουσική βιομηχανία με την ανάπτυξη του CD, το οποίο μπορεί να αντιγραφεί και την εφεύρεση του ίντερνετ. Όλα αυτά είναι πολύ αντίθετα της ηχογράφησης. Τα βιβλία επίσης δέχτηκαν χτύπημα με τα e-books και το παράνομο download των e-books. Δεν ξέρουμε τι θα καταστρέψουν μετά… τα περιοδικά υποφέρουν από τα .pdf που μπορείς να τα διαβάζεις στο iPad… Έτσι, αν θες να ακούσεις καλή μουσική θα την βρίσκεις ακόμα και αν μια μπάντα δεν έχει συμβόλαιο με εταιρεία, αλλά είναι καλή στο live. Βλέπεις ένα κλιπάκι στο YouTube στο κινητό σου, ή οπουδήποτε, τους βλέπεις live, αγοράζεις το μπλουζάκι και εκείνοι μπορεί να τυπώνουν τα δικά τους βινύλια… νομίζω ότι αυτό θα είναι το μέλλον… οι πιο δυνατοί μόνο θα επιβιώσου