Ioannis, ο Έλληνας καλλιτέχνης που έχει φιλοτεχνήσει άπειρα εξώφυλλα άλμπουμ, έχει σχεδιάσει artwork, αφίσες, t-shirts για συγκροτήματα και καλλιτέχνες από τους Deep Purple και τους Fates Warning, μέχρι του Allman Brothers και τους Blue Oyster Cult. Στην κουβέντα μας αναφέρεται στην Ελλάδα και τις αναμνήσεις του, τα δυο πρώτα rock άλμπουμ που αγόρασε, τι ήταν αυτό που τον μάγεψε τόσο ώστε να ασχοληθεί επαγγελματικά με την δημιουργία εξώφυλλων άλμπουμ, ποιες είναι οι αρετές ενός καλού εξώφυλλου και ποια είναι τα καλύτερά του. Στα άμεσα σχέδιά του μια έκθεση της δουλειάς του στην Αθήνα… Συνέντευξη: Γιάννης Δόλας
Rockpages.gr: Ποιες είναι οι αναμνήσεις σου από την Ελλάδα;
Ioannis: Φύγαμε από την Ελλάδα το 1968 όταν ήμουν ακόμα παιδί, αλλά επιστρέψαμε. Οι γονείς μου με έστειλαν πίσω σκεπτόμενοι ότι θα γυρνούσαν στις ΗΠΑ, έτσι έμεινα με τη θεία και τον θείο μου, το 1973. Εκείνη την εποχή στην Ελλάδα ακούγονταν πολύ οι Τ.Rex, οι Zeppelin και οι Deep Purple ήταν τεράστιοι… θυμάμαι τα πρώτα δυο άλμπουμ που αγόρασα, ήταν το “Machine Head” των Deep Purple και το “Demons And Wizards” των Uriah Heep.
Πήγαινα σε ελληνικό σχολείο, στο Γυμνάσιο, έμενα στου Ζωγράφου. Θυμάμαι πως στις ΗΠΑ είχα εντυπωσιαστεί από τα αμερικάνικα κομιξ. Έτσι, η δουλειά του Roger Dean στο “Demons And Wizards” μου είχε κάνει πολύ μεγάλη εντύπωση. Έτσι, μια μέρα που είχαμε Φυσική και ο καθηγητής παρέδιδε το μάθημα αντί να κρατάω σημειώσεις, να σημειώσουμε ότι το σχολείο τότε ήταν Αρρένων – καθώς αγόρια και κορίτσια πήγαιναν σε ξεχωριστά σχολεία, άρχισα να ζωγραφίζω τον μάγο από το εξώφυλλο στο θρανίο μου με μολύβι. Και απορροφήθηκα εντελώς από αυτό. Έτσι, μετά από 20 λεπτά μαθήματος έχω ζωγραφίζει σχεδόν ολόκληρο το εξώφυλλο του άλμπουμ στο θρανίο. Κάποια στιγμή παρατήρησα ότι έκανε πολύ ησυχία. Συνειδητοποίησα ότι κανείς δεν μιλούσε. Σταμάτησε και κοίταξα πάνω και είδα τον καθηγητή να με κοιτάζει. Λέει: «φαίνεται πως έχουμε έναν καλλιτέχνη ανάμεσά μας». Έπρεπε να κάτσω μετά το σχολείο και να καθαρίσω όλα τα θρανία και ήταν καμιά σαρανταριά! Αυτή ήταν η τιμωρία μου.
Αργότερα, όταν γνώρισα τον Mick Box και συνεργαστήκαμε του είπα: «μου χρωστάς» και με ρώτησε γιατί και του απάντησα: «γιατί υπέφερα για την τέχνη μου για σένα!»
Rοckpages.gr: Έρχεσαι καθόλου στην Ελλάδα;
Ioannis: Ναι, και να σου πω την αλήθεια φέτος, αλλά δυστυχώς λόγω Covid το ακυρώσαμε, ο φίλος μου Σπύρος Λαζάρου έστηνε μια έκθεση στην γκαλερί Underflow στην Αθήνα με τα έργα μου. Οπότε, μάλλον θα το κάνουμε αργότερα φέτος, ή το 2022. Πραγματικά ανυπομονώ για αυτό θα είναι τρομερό. Έχω τόσους πολλούς φίλους στην Ελλάδα, οπαδούς, μουσικούς, παραγωγούς… το heavy metal είναι πολύ μεγάλο στην Ελλάδα. Έχω ενθουσιαστεί! Πολλές μπάντες με τις οποίες έχω συνεργαστεί είναι πολύ δημοφιλείς στην Ελλάδα, ειδικά οι Fates Warning, οι Warlord και φυσικά οι Deep Purple και οι Uriah Heep.
Rockpages.gr: Έχεις συνεργαστεί με ελληνικές μπάντες;
Ioannis: Ναι, με πλησίασε ένα συγκρότημα οι War Dance. Είμαστε ακόμα φίλοι με τον Τάσο (Πανανουδάκη)! Το έκανα γιατί μου άρεσε η μουσική και ο ενθουσιασμός τους. Με έχουν προσεγγίσει αρκετοί, αλλά δεν έχουμε προχωρήσει σε συνεργασία. Θα ήταν πολύ διασκεδαστικό να συνεργαστώ με ελληνικά συγκροτήματα. Νομίζω ότι τα συγκροτήματα από την Ελλάδα ανεβαίνουν διαρκώς.
Rockpages.gr: Πως συνεργάζεσαι με έναν καλλιτέχνη, ή ένα συγκρότημα; Ακούς τη μουσική πρώτα;
Ioannis: Συνήθως με πλησιάζει πρώτα το συγκρότημα. Κάποιος από το συγκρότημα είναι οπαδός της δουλειάς μου, ή του αρέσει ό,τι έχω κάνει. Μπαίνω από νωρίς στη διαδικασία και καθόμαστε, ακούμε τη μουσική, συζητάμε ιδέες, την προσέγγιση. Κάπως έτσι εξελίσσεται η διαδικασία. Έτσι δούλεψα με τους Deep Purple, τους Uriah Heep, τους King Crimson, ακόμα και τους Fates Warning. Γιατί, αυτό που βλέπω είναι ο τέλειος συνδυασμός της τέχνης με τη μουσική και αυτό είναι το πιο συναρπαστικό μέρος της δουλειάς μου, να κάθομαι με τον μουσικό, ή το συγκρότημα και να μου βάζουν να ακούσω τα κομμάτια της μουσικής τους. «Τι σε κάνει να σκέφτεσαι αυτό που ακούς; Τι βλέπεις;» με ρωτάνε. Ακούω λοιπόν τη μουσική και τους λέω «αυτό βλέπω όταν ακούω τη μουσική σας». Αν είμαι τυχερός μερικές φορές μου λένε «ουάου, είναι φοβερό που η μουσική μας σε κάνει να σκέφτεσαι αυτό. Μας αρέσει αυτό. Ας το παρουσιάσουμε έτσι».
Βλέπω λοιπόν τη μουσική σαν το soundtrack της δουλειάς μου και το ανάποδο. Το συγκρότημα βλέπει την τέχνη σαν ερμηνεία της μουσικής που παίζει.
Υπάρχουν τρομερά άλμπουμ που έχουν χάλια εξώφυλλα, είναι αλήθεια. Αλλά, αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι είναι τρομερά άλμπουμ. Όταν είναι τέλειο, όταν συνδυάζει… τότε το concept είναι πολύ δυνατό και ένα από τα παραδείγματα που μπορώ να σου πω είναι ο Derek Riggs και οι Iron Maiden. Οι Maiden θα ήταν κάτι λιγότερο χωρίς της τέχνη του Derek; Όχι. Αν συνδυάσεις την σπουδαία μουσική και τις εικόνες του Derek Riggs με τον Eddie που δημιούργησε, την τέχνη του, τότε έχεις ένα πολύ δυνατό concept. Ή τους YES και τον Roger Dean. Η μουσική των YES θα ήταν κάτι λιγότερο; Όχι. Αλλά, αν ακούσεις του YES και κοιτάς τον τρόπο με τον οποίο ο Roger Dean ερμήνευσε τη μουσική τους με την τέχνη του, τότε ξαφνικά ανοίγονται άλλοι κόσμοι και αυτές οι ιδέες δίνουν στο συγκρότημα μια εικόνα, ένα image. Ο Storm Thorgerson με τους Pink Floyd. Ή ο Hugh Simon με τους Rush. Όταν ο συνδυασμός είναι φοβερός, τότε το αποτέλεσμα είναι απίστευτο.
Rockpages.gr: Ποια θα έλεγες ότι είναι τα καλύτερα εξώφυλλα που έχεις κάνει μέχρι στιγμής;
Ioannis: Θα έλεγα ότι υπάρχουν κάποια που ξεχωρίζουν. Μου αρέσει το πώς βγήκε το “Wake The Sleeper” γιατί ήταν το πρώτο άλμπουμ των Uriah Heep για 10 χρόνια και ο Mick ήθελε κατά κάποιο τρόπο να κάνει μια επανεκκίνηση στην εικόνα των Uriah Heep. Και ήταν μια πρόκληση, ειδικά όταν στο παρελθόν είχαν συνεργαστεί με καλλιτέχνες όπως ο Roger Dean.
Το “Awaken The Guardian” των Fates Warning είναι από τα πιο δημοφιλή που έχω κάνει. Πουλάω πολλά κομμάτια από αυτό το artwork.
Το “Where All Begins” των Allman Brothers είναι ένα από τα πιο δυνατά τους και πιο διάσημα. Το έχουν χρησιμοποιήσει για badckdrops, μπλούζες, αφίσες… έχει το δικό του στυλ.
Υποθέτω ότι είναι διαφορετικά από διαφορετικά στυλ. Δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο που μπορώ να πω «αυτό είναι το καλύτερο που έχω κάνει» γιατί πάντα κοιτάω ποιο θα είναι το επόμενο.
Rockpages.gr: Σχετικά πρόσφατα «έφυγε» ο Bill Tsamis. Ποιες είναι οι αναμνήσεις σου από τη συνεργασία σου με τους Warlord;
Ioannis: Δεν γνώρισα προσωπικά τον Bill, αν και λάτρευα τη μουσική του. Το διάστημα που δούλευα στο “Awaken The Guardian” των Fates Warning ο Brian Slagel μου είπε: «έχω ένα συγκρότημα που λέγεται Warlord και θα κυκλοφορήσουν ένα “greatest hits” και ο κιθαρίστας τους είναι Έλληνας, νομίζω ότι θα σου αρέσουν. Όντως, μου άρεσε η μουσική τους και με ρώτησε αν θα ήθελα να τους κάνω το εξώφυλλο. Τότε, δεν είχα πολύ χρόνο, αλλά εκείνος επέμενε: «έχεις κάποια έργα που ταιριάζουν, τι θα έλεγες για αυτό εδώ;» και μου έδειξε έναν πίνακα που είχα φτιάξει για το περιοδικό “Heavy Metal». «Το άλμπουμ θα λέγεται “Thy Kingdom Come” και αυτό νομίζω ότι θα είναι τέλειο για τους Warlord», είπε. Έτσι, τους το έδωσα. Γνώριζα τον Mark Zonder και καναδυο χρόνια μετά πήγε στους Fates Warning.
Μιλήσαμε με τον Mark πριν από περίπου ένα χρόνο γιατί σκέφτονταν να ξαναμαζευτούν και να δουλέψουν, αλλά δεν είχαν μεγάλο budget. Είπα στον Mark πως δεν με ενδιέφερε η αμοιβή και πως θα ήθελα να το κάνω. Αλλά, εκείνο το διάστημα ο Bill άρχισε να έχει προβλήματα υγείας. Και αυτό που συνέβη ήταν πολύ στενάχωρο, γιατί πολύς κόσμος άρχισε να ανακαλύπτει πόσο σπουδαίοι ήταν αργά.
Ειδικά με τον τρόπο που το metal γιγαντώνεται στην Ελλάδα είχαν ένα μέρος να πάνε να παίξουν. Ο κόσμος εκτίμησε τη μουσική τους και το όλο στυλ επιστρέφει. Οπότε, πραγματικά ήταν κάτι εξαιρετικά ατυχές, θα ήθελα πολύ να τους ξαναέβλεπα να παίζουν.
Rockpages.gr: Ποιες είναι οι αρετές ενός καλού εξώφυλλου άλμπουμ;
Ioannis: Νομίζω ότι ένα καλό εξώφυλλο αντιπροσωπεύει το συγκρότημα σωστά, αλλά την ίδια στιγμή δημιουργεί και μια προδιάθεση, ένα mood για τον ακροατή. Σίγουρα βοηθάει στο να τους δώσει μια ταυτότητα. Γίνεται επίσης ένα καλό εμπορικό σήμα. Ένα από τα καλύτερα παραδείγματα που μπορώ να σου δώσω είναι το “Dark Side Of The Moon” των Pink Floyd. Όταν ο Storm κατέληξε σε αυτή την ιδέα και το έδειξε στο γκρουπ βασίστηκε στο light show τους, γιατί τότε το light show των Pink Floyd ήταν ξακουστό. Βασικός ήταν και ο τρόπος που οπτικοποίησε την ιδέα του. Αν έλεγες ότι ο τίτλος του άλμπουμ είναι “Dark Side Of The Moon” (= η σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού), οι περισσότεροι θα κατέληγαν στα προφανή, μια εικόνα ή μια φωτογραφία του φεγγαριού κλπ. Αλλά, ο Storm το μετέφρασε σε ένα πρίσμα και το σύμβολο που ήταν τελικά μια πολύ διαφορετική ιδέα. Αλλά από πλευράς marketing ήταν απίστευτο γιατί τότε όταν το έδειξαν στη δισκογραφική τους εταιρεία, την ΕΜΙ τους είπαν «ω, είναι φοβερό. Που θα μπει ο τίτλος; Εδώ πάνω; Το όνομα του συγκροτήματος; Εκεί;» – «Όχι, αυτό είναι. Μαύρο εξώφυλλο και το πρίσμα». Και τρελάθηκαν: «τι, είστε με τα καλά σας; Θα βγάλουμε ένα άλμπουμ και δεν θα αναγράφεται πουθενά ο τίτλος και το όνομα του συγκροτήματος;»
Κοιτάζεις κάτι σαν την Apple και αν προσέξεις δεν γράφει πουθενά «Apple», απλά σου δείχνουν ένα σύμβολο. Ήταν τόσο μπροστά από την εποχή του και τα κατάφερε. Και στα χρόνια που ακολούθησαν, φυσικά και ήταν ένα απίστευτο άλμπουμ για τους Pink Floyd, έγινε ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα σύμβολα όλων των εποχών. Όπου κι αν πας σε όλο τον κόσμο θα δεις το πρίσμα σε μπλούζες, σε φορτηγάκια, σε μοτοσυκλέτες και θα το αναγνωρίσεις «ωπ, Pink Floyd». Είναι ένα φαινόμενο. Αυτό λοιπόν είναι ένα επιτυχημένο εξώφυλλο.
Rockpages.gr: Η θα έλεγες ότι η δουλειά του καλλιτέχνη εξωφύλλου άλμπουμ επηρεάζεται στην ψηφιακή εποχή;
Ioannis: Τα πρώτα εξώφυλλα που έκανα ήταν τη δεκαετία του ’80. Τότε ήταν η εποχή που αλλάζαμε από τα βινύλια στα CD. Θυμάμαι τον κόσμο να λέει: «αυτό λοιπόν είναι το τέλος των εξωφύλλων, τώρα πια όλοι θα αγοράζουν CD, ποιος νοιάζεται». Αυτό που έχαναν είναι ότι αυτό που οι σχεδιαστές σαν κι εμένα καλούνται να κάνουν είναι να δημιουργήσουν την εικόνα του συγκροτήματος. Η παλέτα μπορεί να αλλάζει, αλλά η αποστολή παραμένει η ίδια.
Ο Mick Rock, που είναι καλός μου φίλος, που έχει κάνει εξώφυλλα για τους Queen και τον David Bowie και είναι αρκετά μεγαλύτερός μου, πολύ διάσημος τη δεκαετία του ’70 για το εξώφυλλο του “Queen II” μου είπε: «για μένα και για σένα θα υπάρχει πάντα δουλειά όσο οι rockers είναι άσχημοι».
Οι Iron Maiden ήταν οι Iron Maiden, αλλά ο Derek Riggs δημιούργησε μια συγκεκριμένη εικόνα. Δεν είχε σημασία αν ήταν στην εποχή του βινυλίου, ή αν ήταν τώρα. Γιατί όταν πας να παρουσιάσεις ένα συγκρότημα, μιλάμε για λογότυπα, για την εκπροσώπησή του στην αγορά. Το merchandise είναι τεράστιο στις μέρες μας. Ναι, το φυσικό προϊόν δεν πουλάει, αλλά το merch είναι τεράστιο. Οι προτεραιότητες έχουν αλλάξει. Όταν είμαι σε μια συνάντηση με μια μπάντα η πρώτη λέξη του μάνατζερ είναι «τι θα σχεδιάσεις για το merchandise; τι μπορείς να σκεφτείς;» ώστε να πουλήσουν μπλουζάκι, γιατί εκεί είναι τα λεφτά τώρα: στις περιοδείες και τις μπλούζες.
Rockpages.gr: Ποιες θα έλεγες ότι ήταν οι πιο καθοριστικές στιγμές στην καριέρα σου; Ioannis: Το 1985 δούλευα πάνω σε ένα project για ένα συγκρότημα που λεγόταν Heaven, μάνατζερ ήταν ο Paul O’Neil, ένας καλός μου φίλος, που σύντομα τους μετέτρεψε στους Savatage, από τους οποίους μετέπειτα προέκυψαν οι Trans-Siberian Orchestra. Αλλά, τότε είχα υπογράψει στην Columbia, ήταν μεγάλη μπάντα και εγώ είχα πληρωθεί καλά και τότε εμφανίστηκαν κάτι τύποι χωρίς λεφτά, αδέκαροι, ανάμεσα στους οποίους ο ένας ήταν Έλληνας, ο Jim Matheos, κάτι που μου άρεσε. Ήταν οι Fates Warning και δούλεψα μαζί τους και έγιναν ένα από τα μεγαλύτερα συγκροτήματα στα χρόνια που ακολούθησαν. Έτσι, ποτέ δεν ξέρεις. Στη μουσική πρέπει να ακολουθείς το ένστικτό σου και να μην το κάνεις για τα λεφτά ή τη δόξα.
Rockpages.gr: Τελευταία ερώτηση, ποια είναι η πιο πρόσφατη δουλειά σου, πάνω σε τι δουλεύεις τώρα;
Ioannis: Έχω πάρα πολλά… θα κάνω κάτι με τους Allan Parson’s Project, αλλά όσον αφορά το metal δουλεύω με μια μπάντα που λέγεται Trauma. Με προσέγγισαν και μου άρεσε η δουλειά τους. Ήταν το συγκρότημα του Cliff Burton από το San Fransisco, που σχηματίστηκε την ίδια εποχή με τους Metallica. Είχαν οπαδούς και άκουσα το άλμπουμ τους και ήταν πολύ καλό. Θα περιοδεύσουν στην Ευρώπη, σίγουρα θα περάσουν και από την Ελλάδα με τον Ross The Boss. Μόλις τώρα τελείωσα το artwork που δημιούργησα για αυτούς.
Είναι και κάποια άλλα ακόμα, αλλά επειδή είναι πολύ μεγάλα δεν μπορώ να πω τίποτα αυτή τη στιγμή! Όταν έρθει η ώρα θα μάθεις…
