O χώρος του προοδευτικού metal δεν ήταν ποτέ το νούμερο ένα στις προτιμήσεις του ελληνικού κοινού, αλλά σε πείσμα αυτής της δυσκολίας, ήδη από τα 90ς είχαμε μερικές εξαιρετικές ελληνικές μπάντες και μία εξ αυτών είναι οι HORIZON’S END, οι οποίοι φέτος κυκλοφόρησαν ένα ακόμα φοβερό progressive metal album, το The Great Destroyer. Ο Kωνσταντίνος Mindcrimek Βλάχος το άκουσε και κάλεσε τον Σάκη Μπαντή (πλήκτρα, μουσική, στίχοι) και με χαρά το παρουσίασε στο SOUNDS OF DECAY RADIOSHOW στο darkwaveradio.net (Δευτέρες 21.00-22.30). Ο λόγος στον Σάκη…
Rockpages.gr: Σάκη καλησπέρα και καλώς ήρθες στο SOUNDS OF DECAY Radioshow. Πότε είπες θα κάνω κι εγώ μια prog metal μπάντα;
Σάκης: Προέκυψε στην πορεία, ξεκίνησα να παίζω μουσική από το Δημοτικό ακόμα και στο Γυμνάσιο με φίλους κάναμε γκρουπ και προσπαθούσαμε να παίζαμε αυτά που ακούγαμε, κυρίως κλασικό heavy metal, αλλά όσο γινόμασταν καλύτεροι θέλαμε κάτι παραπάνω και μοιραία καταλήξαμε στο χώρο του progressive.
Rockpages.gr: O σχηματισμός έγινε στα μέσα των 90ς;
Σάκης: Ουσιαστικά ξεκίνησε από τον Χρήστο Κώστα (κιθάρα), που είχε την ιδέα για ένα πιο τεχνικό metal σχήμα, ο όρος progressive το 93 δεν ήταν τόσο δημοφιλής, υπήρχε ο όρος τεχνικό metal, techno thrash, με επιρροές από Watchtower και τέτοια πράγματα. Στην πορεία μπαίνοντας κι εγώ στο σχήμα με τα πλήκτρα πήρε το χαρακτήρα πιο κλασικού progressive ήχου, που φυσικά τότε δεν ήταν κλασικός, ήταν σχετικά καινούριος ήχος. Ο Χρήστος κι εγώ γράφαμε τα κομμάτια τότε, βγάλαμε ένα demo το 95, το An Ecstasy Unreal και πήγε αρκετά καλά.
Rockpages.gr: Το 1998 βγαίνει το ντεμπούτο από τη μικρή γερμανική εταιρεία Music Is Intelligence, μια εταιρεία που είχε βγάλει και τα πρώτα άλμπουμ των επίσης progsters Mayfair. Πως είχατε έρθει σε επαφή μαζί τους;
Σάκης: Είχε πολλούς, ειδικευόταν στο prog metal. Το demo είχε αρκετά καλή απήχηση και σαν πωλήσεις και σαν κριτική αντιμετώπιση και μ’ αυτό πλησιάσαμε διάφορες εταιρείες και αυτή μας πρότεινε ένα καλό τότε συμβόλαιο
Rockpages.gr: Πώς νιώσατε όταν πήρατε το άλμπουμ ολοκληρωμένο στα χέρια σας;
Σάκης: Μοναδική εμπειρία, τώρα είναι πιο εύκολο να κυκλοφορήσει κάποιος τη δουλειά του, τότε δεν ήταν, πολλές μπάντες δεν περνούσαν το επίπεδο του demo, οπότε ήταν μεγάλο πράγμα. Τη θυμάμαι ακόμα τη σκηνή, παρόλο που έχουν περάσει 25 χρόνια, όταν ήρθαν στα χέρια μας τα cd από τη Γερμανία ολοκληρώθηκε ένας στόχος ότι ήμασταν κάπου που δεν το περιμέναμε, ανεξάρτητα από την πορεία που θα έκανε, ούτως ή άλλως στο progressive ξέραμε πως η επιτυχία είναι καταδικασμένη εξαρχής.
Rockpages.gr: To αγαπημένο μου άλμπουμ από σας ήταν η δεύτερη δουλειά, το Concrete Surreal που βγήκε το 2001 από την Steel Gallery. Το άλμπουμ ήταν ανώτερο σε όλα, τόσο ηχητικά, όσο και συνθετικά.
Σάκης: Ήταν και μάλιστα το περίεργο ήταν πως άλλαξε η σύνθεση κατά τα τρία πέμπτα, έμεινα μόνο εγώ και ο ντράμερ. Η μεγαλύτερη απώλεια ήταν του Χρήστου, κιθαρίστας, βασικός συνθέτης και ιδρυτής των Horizon’s End, ο οποίος μετά την κυκλοφορία του Sculpture On Ice έχασε λίγο το ενδιαφέρον του για τη μουσική και ήμασταν σε φάση αν θα συνεχίσουμε ή όχι, αλλά τελικά το κάναμε και ήταν σαν να δραστηριοποιούμαστε από την αρχή. Μπορείς να πεις κατά μία έννοια ήταν σαν δεύτερο ντεμπούτο
Rockpages.gr: Ποια ήταν τα νέα μέλη;
Σάκης: Ο Βασίλης Τοπαλίδης που αντικατέστησε τον Γιώργο Στραπάτσα στα φωνητικά, ο Μανώλης Πιλίδης που αντικατέστησε τον Χρήστο Κώστα στην κιθάρα και ο Κώστας Σκανδάλης που αντικατέστησε τον Θόδωρο Γκότση στο μπάσο. Εγώ και ο Στέργιος Κουρού στα ντραμς ήμασταν από το πρώτο άλμπουμ
Rockpages.gr: Το 2005 εσείς ηχογραφείτε το Intensification αλλά στην ουσία δεν κυκλοφορεί ποτέ επίσημα
Σάκης: Το 2001 μετά το Concrete Surreal προέκυψαν τα φανταρικά μας, με αποτέλεσμα να χάσουμε τρία χρόνια περίπου. Στην πορεία αρχίσαμε να δουλεύουμε υλικό, είχαμε άλλη μία αλλαγή, τη θέση του κιθαρίστα πήρε ο Κώστας Βρετός, και μ’ αυτόν στη σύνθεση αρχίσαμε να γράφουμε τα κομμάτια του Intensification, αλλά πλέον είχαμε μπει σε μια διαφορετική κατάσταση με διάφορες υποχρεώσεις, οικογενειακές, επαγγελματικές, είχαμε λίγο απομακρυνθεί και παρόλο που ολοκληρώθηκε, ηχογραφήθηκε και το cd ήταν έτοιμο δεν ήταν προτεραιότητα κανενός μας εκείνη την εποχή να κυκλοφορήσει και έμεινε στο ράφι. Λίγο καιρό μετά δύο μέλη, ο Στέργιος και ο Κώστας ξεκίνησαν τους Wardrum, θέλοντας να κάνουν κάτι σε πιο κλασικό metal, και την επιτυχημένη πορεία των Wardrum τη γνωρίζουμε πλέον.
Rockpages.gr: Φτάνουμε λοιπόν στο 2019 και σαν να μην πέρασε μια μέρα, σας βρίσκουμε πάλι στην Steel Gallery, να κυκλοφορείτε το Skeleton Keys.
Σάκης: Δεν ήταν κομμάτια που γράφτηκαν τότε, ήταν κομμάτια από το 2005, το 2000, ένα είναι από το 1999. Σε όλη αυτή τη διάρκεια συνέχισαν να γράφω και κάποια στιγμή αποφάσισα πως όλα αυτά τα κομμάτια που έχουν μαζευτεί καλό είναι να βγουν προς τα έξω οπότε επικοινώνησα με όλα τα παιδιά, ήταν όλοι χαρούμενοι και σύμφωνοι να το κάνουμε και μπήκαμε να ηχογραφήσουμε. Το 2019 κυκλοφόρησε ο δίσκος αλλά η ιστορία ξεκίνησε από το 2013, αλλά δεν μας κυνηγούσε κανείς.
Rockpages.gr: Στην ουσία δε μιλάμε για φρέσκο πρωτότυπο υλικό αλλά κομμάτια που δούλευες χρόνια. Ήταν επανασύνδεση κανονική ή το είχες στο μυαλό σου πάμε για ένα δίσκο και βλέπουμε;
Σάκης: Όχι όχι, είχε μαζευτεί αρκετό υλικό και θέλω να κυκλοφορήσει, υπήρχαν ήδη και τα κομμάτια του Great Destroyer αλλά και μελλοντικών δουλειών! Σιγά σιγά, έχουν μπει στη σειρά και μάλιστα και το υλικό έχουν εξέλιξη, κυκλοφορούν με τη σειρά που γράφτηκαν, πιστεύω θα έρθει πιο ομαλά
Rockpages.gr: Σάκη με τις μουσικές μεγάλωσες ώστε να διαμορφωθεί ο ήχος των Horizon’s End, ποιες μπάντες σε συντρόφευαν στην εφηβεία και έγιναν μέρος του εαυτού σου;
Σάκης: Στο χώρο του metal μεγάλη αγάπη ήταν και παραμένουν οι Iron Maiden, αλλά η αλήθεια είναι πως ξεκίνησα με μη metal πράγματα και ένα από τα πρώτα μου ακούσματα ήταν ο Jean-Michel Jarre, εξού η επιλογή μου για συνθεσάιζερ και πλήκτρα, μ’ άρεσε πάρα πολύ η μουσική του και διάλεξα τα πλήκτρα. Μετά ανακάλυψα το metal αλλά μου άρεσαν και τα πλήκτρα σ’ αυτό, αν και τότε ήταν σχεδόν ταμπού, με αποτέλεσμα το Seventh Son Of A Seventh Son να είναι από τους αγαπημένους μου δίσκους, με έχει στιγματίσει η μίξη metal και synths. Όταν δε μετά ανακάλυψα το progressive και τους Dream Theater πχ που είχαν ισοδύναμη την κιθάρα με τα πλήκτρα τότε πλέον εκεί βρήκα το χώρο. Από κει και πέρα σαν ακούσματα πολλά παρακλάδια του metal, από κλασικό μέχρι ακραίο σιγά σιγά, κλασική μουσική, τζαζ, πάρα πολλά πράγματα, αυτό είναι το καλό με το progressive, ότι μπορείς να περάσεις διάφορα πράγματα στον ήχο.
Rockpages.gr: Ποιοι παίζουν στο νέο άλμπουμ;
Σάκης: Οι ίδιοι του Skeleton Keys και του Intensification, Βασίλης Τοπαλίδης (φωνητικά), Κώστας Βρετός (κιθάρα), Κώστας Σκανδάλης (μπάσο), Στέργιος Κουρού (τύμπανα), Σάκης Μπαντής (πλήκτρα)
Rockpages.gr: Που ηχογραφήθηκε το άλμπουμ;
Σάκης: Με εξαίρεση τα τύμπανα και τη φωνή που ηχογραφήθηκαν σε στούντιο, τα υπόλοιπα γράφτηκαν σε home studio, γιατί υπάρχει πλέον αυτή η δυνατότητα, να ηχογραφείς σπίτι και μετά να κάνεις το reamping και το mixing στο στούντιο. Η φωνή ηχογραφήθηκε στο στούντιο του κιθαρίστα μας, ο οποίος έχει δικό του στούντιο, το Little Big Studio στη Θεσσαλονίκη και η μίξη έγινε στο στούντιο του μπασίστα, αλλά πλέον οι περισσότεροι μουσικοί έχουν ένα δικό τους home studio και βοηθάει πάρα πολύ αυτό.
Rockpages.gr: Μας φαινόταν παράξενο κάποτε που οι Fates Warning γράφανε από μακριά και ανταλλάσσανε αλληλογραφία. Έχει να κάνει και με την πανδημία στο σήμερα;
Σάκης: Σίγουρα η πανδημία ανάγκασε αυτές τις καταστάσεις, αλλά εμείς έτσι δουλεύαμε και πιο πριν, δεν μας άλλαξε ιδιαίτερα τον τρόπο εργασίας. Να πω επίσης πως αυτή τη στιγμή οι Horizon’s End είναι ένα καθαρά στουντιακό project, δεν έχουμε κάνει live τα τελευταία χρόνια και ούτε προβλέπεται, κυριότερο μας μέλημα είναι να κυκλοφορήσουμε το υλικό που έχει μαζευτεί. Τα έχουμε συγκεντρώσει, βλέπει ο καθένας τα μέρη του, τα ηχογραφεί, το μιξάρουμε και κυκλοφορεί.
Rockpages.gr: Πόσο δύσκολο είναι να γράψεις μια prog σύνθεση, ξεκινάς από κάτι απλό και το δουλεύεις ή έχεις από πριν τη μεγάλη εικόνα και ψάχνεις τα υλικά αυτής;
Σάκης: Και οι δύο τεχνικές, άλλες φορές υπάρχει μια απλή ιδέα και προσθέτεις πράγματα, άλλες φορές υπάρχει ένα σχεδιάγραμμα πάνω στο οποίο κινείσαι, στην πορεία αφαιρείς πράγματα κιόλας. Δεν υπάρχει μια συνταγή, οι περισσότεροι κιθαρίστες βασίζονται σε ένα riff ως βασική ιδέα και πάνω σ’ αυτά χτίζουν κομμάτι, εγώ γράφω στα πλήκτρα γράφω με αλληλουχία συγχορδιών, chord sequences και μελωδίες και μετά πάνω σ΄αυτό κτίζω δομές κτλ Δεν ξέρω αν αυτό το κάνει progressive ή όχι, ξέρω πως είναι μια προσπάθεια δική μου να μη βαριέμαι, να μην είναι κάτι που επαναλαμβάνεται, όπως οι κλασικές δομές κουπλέ-ρεφρέν σε τρίλεπτα-τετράλεπτα κομμάτια που μου φαίνονται πολύ αναμενόμενες, οπότε προσπαθείς να κάνεις κάτι που δε θα είναι βαρετό και θα έχει περισσότερο ενδιαφέρον, αυτό μπορεί να σημαίνει μεγαλύτερο σε διάρκεια κομμάτι, περίεργη δομή, χαρακτηριστικά που υπάρχουν στο progressive
Rockpages.gr: Που σταματά ο δημιουργός και λέει δεν το ψειρίζω άλλο, ως εδώ ήταν;
Σάκης: Καλή ερώτηση, πρέπει να το πεις αλλιώς ποτέ δε θα είσαι απόλυτα ικανοποιημένος. Από ένα σημείο και μετά δεν έχει πολύ νόημα, είναι διαφορές που μόνο ο δημιουργός θα τις καταλάβει, το καλύτερο είναι το αφήνεις για ένα μικρό διάστημα και να επιστρέφεις με πιο καθαρό κεφάλι και να λες ότι είναι ή όχι τελειωμένο.
Rockpages.gr: Ποιος είναι υπεύθυνος για τους στίχους στο άλμπουμ και ποια είναι η θεματική;
Σάκης: Δικοί μου είναι, το θέμα του είναι ο πόλεμος και τι επιπτώσεις έχει, κυρίως στα παιδιά. Είναι ένα θέμα το οποίο είναι πάντα επίκαιρο, την τελευταία δεκαετία είχαμε πάρα πολλούς ενώ έγινα και πατέρας και είχα ένα λόγο παραπάνω να με αγγίζει περισσότερο αυτό το θέμα. Σκεφτόμουν πόσο τυχαίο είναι πως είμαστε απλά 500 χιλιόμετρα δυτικά από έναν πόλεμο, θα μπορούσαμε να είμαστε εκεί, να είναι τα δικά μας παιδιά που μεγαλώνουν έτσι και ζουν αυτές τις συνθήκες, και μετά αν καταφέρουν να μεγαλώσουν, είναι ένας φαύλος κύκλος.
Rockpages.gr: Κάνοντας μια παράκαμψη από τους Horizon’s End, τι νέα έχουμε από τους Hail Spirit Noir;
Σάκης: Χθες κιόλας έλαβα σε demo μορφή καινούριο υλικό, πιστεύω ότι μέσα στο 2024 θα έχουμε τη νέα κυκλοφορία. Εκεί ο ιθύνον νους είναι ο Θεοχάρης, ο οποίος γράφει μανιωδώς αυτό τον καιρό
Rockpages.gr: Θα αλλάξετε πάλι στυλ;
Σάκης: Ναι, θα αλλάξουμε λογικά, από όσο έχω καταλάβει θα επανέλθουν τα black φωνητικά, τα οποία έλειψαν σε πολλούς στο Eden, τώρα μουσικά νομίζω είναι λίγο πιο σύγχρονο
Rockpages.gr: Πώς είναι να παίζεις σε εντελώς διαφορετικό στυλ;
Σάκης: Δεν είναι τελείως διαφορετικά, με την έννοια πως και στα δύο υπάρχει η πρόκληση για κάτι διαφορετικό, κάτι έξω από τα συνηθισμένα οπότε με αυτή την έννοια έχουν πολλά κοινά. Η διαφορά είναι πως στους Horizon’s End είμαι ο κύριος συνθέτης και έχω τον πρώτο λόγο, ενώ στους Hail Spirit Noir βοηθώ το όραμα κάποιου άλλου. Και οι δύο ρόλοι είναι εξίσου ικανοποιητικοί
Rockpages.gr: Ποιος είναι υπεύθυνος για το artwork στο The Great Destroyer;
Σάκης: Το artwork και την επιμέλεια των εικαστικών ανέλαβε ο Παναγιώτης Σηφάκης. Το σκεπτικό ήταν να είναι σαν σημειώσεις και χαρτιά κάποιου που γράφει απομνημονεύματα από έναν πόλεμο, με φωτογραφίες και υλικό. Οι φωτογραφίες είναι από διάφορες συρράξεις ανά τον κόσμο στον 20ο αιώνα αλλά και πιο πρόσφατες. Ήταν τρομακτικά εύκολο να βρει κανείς τέτοιο υλικό δυστυχώς, είχα μαζέψει υλικό που δεν θα ήθελα να έχω, αλλά δυστυχώς υπάρχουν.
Rockpages.gr: Το άλμπουμ κυκλοφορεί σε cd μέσω της Steel Gallery, μια σχέση χρόνων, παίζει να επανακυκλοφορήσει η Steel Gallery και τις παλιότερες δουλειές σας;
Σάκης: Είμαστε αρκετά χρόνια μαζί, είμαστε φίλοι πρώτα απ΄ όλα με τον Κώστα Αθανασόγλου. Το Concrete Surreal υπάρχει ακόμα νομίζω σε απόθεμα για να το παραγγείλει κάποιος. Το Sculptures On Ice είχε βγει από την Music Is Intelligence η οποία δεν υφίσταται και δεν υπάρχει και τρόπος να έρθουμε σε επαφή παρόλο που προσπαθήσαμε αφού δεν ξέρουμε τι έχει συμβεί. Δεν βρήκα καν άκρη για να ανέβει σε streaming υπηρεσίες.
Rockpages.gr: Παραδοσιακά βρίσκουμε τις δουλειές σας μόνο σε cd, αυτό γίνεται συνειδητά;
Σάκης: Όχι απαραίτητα, υπάρχουν κάποιες τεχνικές δυσκολίες, όσο υπέροχο και αν είναι το βινύλιο σαν μέσο τα δικά μας τα άλμπουμ λόγω διάρκειας θα ήταν απαγορευτικά για μονό βινύλιο, που σημαίνει ιδιαίτερα αυξημένο κόστος, δεν μπήκαμε καν στη διαδικασία να υπολογίσουμε, θεωρήσαμε πως δεν αξίζει. Το επόμενο άλμπουμ θα είναι μικρότερο σε διάρκεια και ίσως γίνει κάτι.
Rockpages.gr: Για ποιους εφιάλτες μιλάει το κομμάτι Nightmares;
Σάκης: Και αυτό μιλάει για τους εφιάλτες που δημιουργεί ο πόλεμος. Η εικόνα που περιγράφει το κομμάτι είναι ενός παιδιού, που είναι σε ένα καταφύγιο και ακούει του ήχους από έξω σαν τεράστια τέρατα, βομβαρδισμών και τέτοια πράγματα, και πως αυτό λειτουργεί στην φαντασία του.
Rockpages.gr: Σχέδια για το μέλλον υπάρχουν; Υπάρχει υλικό αλλά μάλλον δεν θα τα ακούσουμε ζωντανά είπες. Έχει να κάνει με τον χρόνο και την προετοιμασία που χρειάζεται;
Σάκης: Ακριβώς δεν είμαστε είκοσι χρονών ακόμα, είμαστε όλοι με πολλές υποχρεώσεις, ο χρόνος που υπάρχει για να αφιερώσουμε στη μουσική είναι περιορισμένος, οπότε τίθεται η εξής επιλογή: ή θα κάνουμε πρόβες για να ετοιμαστούμε για ένα live ή θα δουλέψουμε το νέο υλικό, και τα δύο μαζί δύσκολο να γίνουν. Εγώ προσωπικά προτιμώ να δημιουργήσουμε καινούριο υλικό, που υπάρχει αρκετό και να κυκλοφορήσει, παρά να χάσουμε χρόνο σε πρόβες επί προβών, γιατί είναι δύσκολο υλικό και χρειάζεται πολύ δουλειά για να γίνει ένα live. Δεν λέω, είναι ωραίο αλλά θα είναι ένα δυο live, αυτά, ενώ η δουλειά θα μείνει, είναι πιο σημαντικό να κυκλοφορήσουμε τις δουλειές μας που έχουμε κατά νου.
Rockpages.gr: Κι εγώ πλέον σας θεωρώ studio σχήμα, σας είχα δει τελευταία φορά πολλά χρόνια πριν, το 2002 στο ΑΝ, όταν είχατε ανοίξει για Dead Soul Tribe
Σάκης: Mε Fragile Vastness!
Rockpages.gr: Σάκη σ’ ευχαριστήσω θερμά για την παρουσία σου στο Sounds Of Decay! Τα τελευταία λόγια ανήκουν σε σένα.
Σάκης: Εγώ ευχαριστώ για την πρόσκληση και την ευκαιρία αυτή να τα πούμε. Εύχομαι να ακούνε οι άνθρωποι μουσική, νομίζω όση περισσότερη μουσική ακούνε τόσο καλύτεροι άνθρωποι γίνονται.
Μπορείτε να ακούσετε ολόκληρη τη συνέντευξη εδώ:
